آن چه که در مفهوم صنعت گردشگری در هر کشوری اهمیت دارد، مهندسی یک زنجیره ارزش در یک نظم ساختاری است موجب درآمد پایدار برای آن سرزمین می‌شود. در حلقه‌های این زنجیره طیف گوناگونی از مشاغل تعریف می‌شود و گردشگری این قدرت را دارد که ارزش‌های مادی و معنوی فراوانی را خلق کند.
جامعه تورگردانان از مهرماه سال ۷۵ با سه شرکت فعالیت خود را برای جذب گردشگران ورودی آغاز کرد و حالا با ۲۱۸ شرکت در عرصه تورآوری نقش بارزی در توسعه صنعت گردشگری ایران داشته است. با آقای ابراهیم پورفرج رییس جامعه تورگردانان به گفت‌وگو نشستیم تا وضعیت این شرکت‌ها در دوران فراگیری بحران کرونا را بررسی کنیم.
اعضای جامعه تورگردانان ایران به دلیل بحران کرونا بیشترین آسیب را دیده‌اند؟ لطفا بفرمایید چه تعداد شرکت و فعال گردشگری در حوزه تورهای ورودی فعالیت می‌کنند و میزان برآورد جنابعالی از آسیب وارده به این صنف چه میزان می باشد؟
جامعه تورگردانان ایران در سال‌های گذشته نقش بارزی در بسترسازی جذب گردشگران خارجی به ایران داشته است.
در بیش از دو دهه فعالیت، شرکت‌های متعددی در بازار جذب گردشگران ورودی پا گرفته‌اند.
در نمایشگاه‌های خارجی برنامه‌ریزی قابل توجهی صورت گرفته و حالا ۲۱۸ شرکت فعال در بازارهای مختلف برای جذب گردشگران خارجی فعالیت می‌کنند که از نیروهای ماهر و توانمند نیز برخوردارند.
نیمه دوم پارسال کارها به خوبی پیش می‌رفت و تعداد گروه‌ها رو به افزایش بود.
در بهار و پاییز آن قدر گروه داشتیم که در دو فصل گردشگر‌پذیر در مسیرهای گردشگری ایران حضور داشتند.
اما با توجه به موقعیت بسیار مستعد اقلیمی ایران، دفاتر تورآور ایران سفرنامه‌ها را تا ۲۱ روز هم در فصل‌های مختلف تدوین می‌کنند.
در این تورهای بلندمدت، گرشگران از مسیرهایی چون اصفهان، شیراز، یزد، کرمانشاه، همدان و در ادامه به تخت سلیمان، آذربایجان، مراغه و اردبیل را می‌پیمودند. تنوع طراحی این مسیرها به اندازه‌ای بوده که تقریبا تورآوران می‌توانند کل ایران را برای گردشگران خارجی به عنوان یک محصول جذاب بازارسازی کرده و تورهای جذاب تدوین کنند.
گردشگر حیات اصلی گردشگری است و بر اساس بازارهای جدیدی که می‌سازیم تقاضاها متغیر بوده است و سفرنامه‌ها و محصولات در بازارهای مختلف به فروش می‌رسد.
اما از نیمه دوم سال گذشته ورق به تمامی برگشت!
خسارت وارده به تورهای ورودی بسیار انباشته شد. در نیمه اول سال گذشته تورآوران تبلیغات کلان در نمایشگاه‌ها انجام داده بودند تا در نیمه دوم بهره‌برداری کنند. با اتفاقاتی که در نیمه دوم پارسال پیش آمد عملا ۸۰ درصد کار را برای ما سخت و دشوار کرده بود که با شیوع کرونا عملا تیر خلاص بر کسب‌وکارهای گردشگری ورودی وارد آمد.
پیش‌بینی ما این است که تا پایان سال ۹۹ هیج کاری از کسی بر‌نمی‌آید.
ویروس کوید -۱۹ سراسر دنیا را آلوده کرده و مشتریان که باید با آن‌ها در تماس باشیم عملا تعطیل شده‌اند.
اگر بخت با ما یار باشد و در نیمه دوم شهریور شرایط بهتر بشود و بتوانیم با مشتریان ارتباط برقرار کنیم عملا سال ۹۹ را از دست داده‌ایم و برای سال ۲۰۲۱ باید برنامه‌ریزی کنیم.
آوردن مشتری هم باز سخت خواهد بود. برای هر دو طرف باید اعتماد کافی وجود داشته باشد که هیچ‌کدام ناقل بیماری نباشند و البته شرایط پروازها هم برقرار باشد.
به این ترتیب تا یکسال تعطیل هستیم و خسارت سنگینی را باید تحمل بکنیم.
هنوز بسته حمایتی مشخصی از سوی دولت برای فعالان حوزه تورهای ورودی تعیین نشده است. جنابعالی چه نیازها و تسهیلات ویژه‌ای را باقی ماندن حیات این کسب‌و کارها ضروری می‌دانید؟
متاسفانه تاکنون دولت قادر نبوده کمک تاثیرگذاری در صنعت گردشگری داشته باشد.
تنها با شرط و شروط‌هایی اعلام شده که تسهیلاتی برای حفظ نیروها در نظر گرفته که به هیچ‌روی کافی نیست. اختصاص وام ۱۲ میلیون تومان برای هر پرسنل یعنی بدهکار کردن شرکت‌ها به بانک‌ها!
ببینید شرایط کسب‌وکارها خیلی روشن است! یکسال کار نخواهیم داشت.
برای حفظ این نیروها که عموما ماهر و آموزش‌دیده هستند، باید حقوق بپردازیم که برای این کسب‌وکارها عدد درشتی است!
این دوازده‌میلیون‌تومان کفاف دو ماه حقوق پرسنل را نمی‌دهد.
متاسفانه سیاستگذاران بدون این که از بخش خصوصی بپرسند، تصمیم غیرمنطقی می‌گیرند و متوجه نیستند که سرمایه اصلی شرکت‌های گردشگری، پرسنل‌شان هستند.
طراحان تورهای سفر، اساسا محرک صنعت گردشگری هستند و اگر راه بیافتد، حمل و نقل، صنایع دستی و هتل‌ها و تمامی ذینفعان این صنعت فعالیت خواهند داشت.
عدم شناخت از ماهیت این صنعت، متاسفانه موجب شده تا تصمیم درستی را برای گردشگری شاهد نباشیم.
بی‌تردید چراغ صنعت گردشگری که خاموش شود، بسیاری از مشاغل نیز رو به افول می‌رود.
همه سراغ وزارت کار را خواهند گرفت و آن وقت است که تبعات تصمیمات اشتباه آشکار می‌شود.
پیشنهاد مشخص شما چیست؟ چه نوع حمایتی می‌تواند فعالان این بخش را همچنان به ادامه کار دلگرم کند.
باید دستکم شش ماه هزینه نیروهای شرکت‌های گردشگری را تامین کرد. پرسنل این شرکت‌ها متخصص هستند. دولت اگر واقعا قصد کمک دارد، به شرکت‌ها برای ادامه بازاریابی، اجاره، تامین انرژی وام با بهره ۴ درصد اعطا کند نه ۱۲ درصد! همچنین شش ماه هزینه پرسنل طبق لیست قبل از اسفند و حقوق پرسنل و بیمه پرداخت شده را نیز متقبل شود.
در این حالت می‌توان انتظار داشت که دولت گردشگری را کمک کرده است.آن موقع است که می‌توان به دولتی که یاری رسان این صنف است، دل بست.
کارآفریناین صنعت گردشگری همکار دولت است نه در مقابل او! تورآوران، شرایط معرفی شایسته ایران را در جهان فراهم کرده‌اند. سی سال تلاش کرد‌ه‌ایم گردشگری را به امروز رسانده‌ایم و نباید ارزش صنعت گردشگری را این‌چنین کم‌اهمیت جلوه می‌دادید به خصوص که به صنعت گردشگری ایران حتی قبل از کرونا آسیب جدی وارد شده است.
وام ۴ درصد منطق کاملا روشنی دارد. هم اصل پول برمی‌گردد و هم کارمزد بانک پرداخت می‌شود.
اگر غیر از این باشد بار سنگین‌تری بر دوش شرکت‌ها گذاشته می‌شود زیرا از نیمه دوم سال بیکارند و هیچ چشم‌انداز روشنی برای ادامه کار متصور نیست.
اگر انصاف را رعایت کنیم آقای مونسان تلاش کردند که مسایل صنعت گردشگری را تشریح کند که متاسفانه امکان‌پذیر نشد و دولت روش یکنواختی را برای تمام صنوف پیش گرفته است. این تصمیمات که با حیات بنگاه‌ها در ارتباط است باید در کمیته‌های تخصصی اتخاذ شود و نمایندگان صنوف از امکان دفاع برای حق اعضای خود برخوردار باشند.
شرایط صنوف با هم متفاوت است. به نظر می‌رسد دولت تصمیم کلی گرفته که نشان دهد کاری کرده است. تنها یک تصمیم کلی بود که ابلاغ شد و به این بحران حرفه‌ای توجه نشده است.
در شرایط تحریم و درآمدهای محدود نفتی، به نظر شما منابع ویژه و جایگزین چه می‌تواند باشد؟ تا چه اندازه ایده بهره گیری از منابع صندوق توسعه ملی می تواند راهگشا باشد؟
صندوق توسعه ملی برای روز مباداست. برای همین لحظه‌هاست که می‌تواند به درد کشور بخورد و هر منابع دیگر که ممکن است و ما از وجود آن مطلع نباشیم، امروز باید به داد کشور برسد و در حفظ نیروها و آسان‌تر شدن کسب‌وکارها به کار آید. این منابع فراوان است که از نظر مالی پربار هم هستند و لازم است به کار آید. در این حادثه همه باید دست به دست هم بدهیم تا از این شرایط خارج شویم.
قابل درک است که نفت فروش ندارد، صادرات و مالیات همه افت کرده است.
امروزه کشورها هرکدام با چالش‌های مختلفی رودررو شده‌اند. با این وجود، مطالعه رفتار دیگر دولت‌ها بسیار آموزنده خواهد بود.
دستکم کمکی که انتظار داریم تقبل هزینه‌های دوسوم نیروها تا شش ماه است.
دولت نباید از بخش خصوصی فاصله بگیرد.
یک تصمیم درست باعث صمیمیت بیشتر می‌شود و امروز به صمیمیت و دوستی و در کنار هم بودن بسیار نیاز داریم.