سفر آنلاین: از آغاز زندگی اجتماعی بشر، تمام تلاش وی بر رفع نیازهای اساسی و بتدریج پیشرفت در سایه آرامش و زندگی با کیفیت بوده است.
امروزه نیز تلاش برای ارتقا کیفیت زندگی به اقتصاد و بهداشت اجتماعی و روانی مردم نیز وابسته است. لذا مدیریت کلان و خرد جامعه نیازمند رویکردی نوین است که علاوه بر اقتصاد و رفاه عمومی به آرامش اجتماعی و فردی نیز متکی باشد.
نکته مهم و اساسی در اینجاست که این رویکرد بدون توجه به الزامات زیست محیطی قابلیت دستیابی ندارد.
همه ما با تمام وجودمان این عبارت را درک کرده ایم:
«کیفیت زندگی به رفاه اقتصادی همسو با احترام به محیط زیست قابل حصول است».
سازمان های تولیدی، خدماتی، حاکمیتی و نهادهای عمومی بر اساس ساختار، فرآیندها، اهداف و چالش های محیطی خود مدل های متعدد و شیوه های جدیدی را که برگرفته از ویژگی های سازمانی آنان باشد، جهت دستیابی به اهداف سازمانی و پاسخگویی به انتظارات اجتماعی نیاز دارند.
متدها و روش هایی که علاوه بر تحقق اهداف والای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می توانند در معرفی بهتر، تبلیغ موثرتر و جذب مشتری بیشتر برای این قبیل سازمان ها نقش بسزایی ایفا نماید.
از جمله سازمان های مورد نظر می توان به هتل ها، مراکز اقامتی، تفریحی و سیاحتی اشاره نمود که با رعایت الزامات زیست محیطی از این پس هتل سبز و مراکز تفریحی و سیاحتی سبز خطاب می شوند.
رویکرد سبز مبتنی بر مفاهیم بنیادی طراحی شده است، مفاهیمی که بر گرفته از تجربیات سازمان هایی است که توانسته اند سه مسئولیت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی را به طور متوازن مدیریت نماید.
مهم ترین این مفاهیم عبارتند از:
- یادگیری و هدایت نوآوری
- موفقیت پایدار از طریق مسئولیت پذیری سازمان
- ایجاد شراکت سبز
با اندکی تأمل بروی مفاهیم فوق، در می یابیم که این مفاهیم در سازمان های موردنظر که پیش تر اطلاعات لازم و کاربردی آن در اختیار کاربران این سازمان ها نبوده است، افزوده بدرستی تعریف، تعمیم و به منصه‌ی اجرا در آمده است. در این خصوص سازمانهای سبز از طریق توانمندسازی منابع و نیروی انسانی، به نوآوری سبز و مشارکت کارکنان خود و مشتریان به خلق ایده های جدید، آنهم در راستای مسئولیت پذیری خود، نائل می شوند.
برای نمونه می توان به رویکردهایی جهت مشارکت فعال منابع انسانی برگرفته از: کارشناسان گردشگری و نخبگان از میان مشتریان، شرکا شامل گروه های هتلداری، مراکز سیاحتی، اقامتی طرف قرارداد و یا مراکز دولتی، مشتریان و جامعه به خلق ایده ها و نوآوری های سبز اشاره داشت.
نوآوری سبز می تواند فرصت های جدیدی را در بازارهای رقابتی و گردشگری ایجاد نماید، بر این اساس از این نوآوری برای اقدامی فراتر از تغییرات فنی و به منظور ایجاد راه های نوین ارائه ارزش به مشتریان، ارتقاء محبوبیت و معرفی تصویر سازمان که در اینجا هتل و مراکز گردشگری قلمداد می شوند، استفاده می شود.
یکی دیگر از گام های موثر در تعمیم مفهوم مورد نظر ما در اینجا یعنی «یادگیری و هدایت و نوآوری» مشارکت های علمی و پژوهشی است که امروز هتل ها، مراکز تفریحی، سیاحتی و اقامتی بدان اهتمام می ورزند. از آن جمله می توان به در اختیار قراردادن سالن ها و لابی های بزرگ و مجلل هتل ها به منظور برگزاری مفیدتر و بهتر سمینارها، کنفرانس ها و کنگره های علمی، پژوهشی اشاره نمود که علاوه بر تحقق مفهوم مورد اشاره می تواند به فرصتی جهت معرفی هتل و مراکز، ظرفیت های موجود، فرصت ها و تعاملات سازنده با سایر سازمانها یا شرکت ها، کسب درآمد، افزایش سود و ترغیب و تشویق دیگران به استفاده از این پتاسیل ها و سرمایه گذاری های کوتاه مدت یا بلندمدت، تبدیل شود.
در سایر مفاهیم مورد اشاره نیز هتل، مراکز سیاحتی، تفریحی و گردشگری می توانند نقش تأثیرگذاری داشته باشند. برای نونه در مفهوم «موفقیت پایدار از طریق مسئولیت پذیری سازمانی» سازمانهای سبز در درون خود، اخلاق زیست محیطی، ارزش های شفاف و والاترین استانداردهای رفتار سازمانی سبز را جای داده اند، وقتی در این موضوع از «ارزش های شفاف» عنوان می کنیم، مصداق دقیق و صریح آن بها دادن و ارزش قائل شدن برای جامعه مخاطب و مشتریان می باشد، مثلا اینکه در شفاف سازی ارزش های مشتری مداری یک گروه هتلداری معروف بر روی بیلبوردهای بزرگ می نویسد:
«با دارا بودن مدرنترین امکانات رفاهی و گردشگری سبز اقامتی خوش و دلنشین را برایتان آرزومندیم»
این در حالی است که با رعایت دقیق الزامات زیست محیطی و اخذ گواهینامه های مربوطه، می توان مهر تأییدی بر شعار نوشته شده بر روی بیلبوردهای جاده ای و شهری زد.
تمام این موارد باعث می شود سازمانهای مورد اشاره ما در اینجا یعتی هتل ها، مراکز سیاحتی، اقامتی و تفریحی توانمند شده تا برای دستیابی به اقتصاد اجتماع و محیط زیست (ESE) پایدار تلاش کنند.
یقینا” این تلاش های مستمر منتج به پایداری در ارائه خدمات و بهره وری سبز(GREEN PRODUCTIVITY ) خواهد شد.
نتایجی که بیانگر مدل (SEE) می باشد که دارای ابعاد زیر است:
S: Social productivity
E: Environmental productivity
E:Economic productivity
مدیران و متولیان گردشگری با پذیرش و اجرای دقیق دستورالعملهای زیست محیطی مربوط به هتل، مراکز اقامتی و سازمانی متبوع، می توانند ضمن کسب گواهینامه در این حوزه، به کسب استانداردها و ایزوهای لازم نائل آیند که امروزه این موفقیت یکی از مهم ترین عوامل در ارتقاء سطح خدمات به مشتریان قلمداد می گردد. بی شک مشتریان هتل ها و مسافران مراکز سیاحتی و یا تفریحی اقامت خوب و دلنشین در یک مجموعه ای که الزامات زیست محیطی را رعایت می کنند بیشتر پسندیده و بر می گزینند.
مجهز بودن یک هتل یا مراکز اقامتی به سیستم جمع آوری و هدایت مناسب فاضلاب، ایجاد فضای سبز مناسب و زیبا با استفاده از روش های آبیاری شبکه ای و قطره ای به منظور جلوگیری از هدر رفت آب و … شاید نگاه مدیران این مراکز مهم قلمداد نگردد و لیکن امروزه با وجود بحران بی آبی و خشکسالی در کشورمان، مطمئنا” در نظر مشتریان مهم بشمار می آید.
خاطرنشان می سازد که در حال حاضر بسیاری از مراکز سیاحتی، اقامتی و نیز هتل ها از استانداردهای مربوطه برخوردار بوده و یا در صدد کسب گواهینامه و استانداردها هستند. انتظار میرود با مدیریت صحیح و به موقع میئولین صنعت هتلداری و گردشگری، این موضوع بیش از پیش مدنظر قرار گرفته و در محل های جدیدی که در این صنعت ایجاد شده یا می شوند نیز مورد توجه قرار گیرد.
یکی از این مراکز، بوم گردها هستند، در حوزه بوم گردی (اکوتوریسم)، بوم گردان عموما” دارای گرایش زیست محیطی هستند و می توانند نقش موثری در پالایش آلودگی ها، حفاظت محیط زیست، تبلیغ و گسترش فرهنگ زیست محیطی در بین مردم داشته باشند.
امروزه سازمانها فقط نمیتوانند از مدل Q (Quality) استفاده کنند، بلکه باید در کنارش از مدل GQ (Green Quality) بهره ببرند، چرا که کیفیت سبز پایدار است و خود کیفیت بدون سبز بودن امروز فاقد دوام می باشد.
در تعمیم مفهوم «شراکت سبز» یا به تعبیر روان تر مشارکت سبز، نیز سازمان سبز شرکای سازمانی خود را برای دستیابی به محصول و خدمات سبز، همسو با خط مشی و راهبرد خود مدیریت می نمایند.
مهم ترین نتایج حاصل از این تعمیم عبارتند از:
فرایندهای مدیریت سازمانی برای کسب موفقیت پایدار طراحی می گردد.
روابط با شرکای سازمانی برای دستیابی به موفقیت پایدار بهبود می یابد.
همکاری با شرکای سازمانی برای ایجاد خلاقیت و نوآوری در راستای راهبرد سبزگسترش می یابد.
سازمان در راستای هدایت و تحقق اهداف زیست محیطی با مشتریان در ارتباط بوده و اطلاعات لازم را به آنان منتقل می نماید.
در این نتایج سازمان همان «هتل سبز، مراکز اقامتی، تفریحی و یا گردشگری سبز» و شرکای سازمانی «سایر هتل ها، مراکز گردشگری، گروه های هتلداری، آژانس های هواپیمایی و مسافرتی، سرمایه گذاران و …» می باشند.
نهایتا تعمیم و اجرای سه مفهوم مورد اشاره، نتایج ارزنده ای به صورت موفقیت پایدار در حوزه های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی در برخواهد داشت که مختصرا” بدان اشاره می گردد:
- نتایج زیست محیطی :
سازمان با رویکرد مسئولیت زیست محیطی به نتایج برجسته ای دست می یابد و این رویکرد باعث ارتقاء وجهه و کسب موفقیت پایدار می گردد.
• نتایج اجتماعی :
سازمان با توانمندسازی منابع انسانی که مشتمل بر آموزش و پرورش کارشناسان و مدیران گردشگری با رویکرد زیست محیطی خواهند بود و نیز با توجه به منافع ذینفعان اجتماعی و پذیرش مسئولیت اجتماعی به نتایج برجسته ای دست می یابد که باعث ارتقاء وجهه و کسب موفقیت پایدار برای سازمان می گردد.
- نتایج اقتصادی :
سازمان با بهبود فرآیندها و با رویکرد مدیریت سبز، همسو با اهداف راهبردی و ایجاد تعادل میان منافع ذینفعان به نتایج برجسته اقتصادی دست یافته و این رویکرد باعث ارتقاء وجهه و کسب موفقیت پایدار سازمان می گردد.
در پایان خاطرنشان می دارد، مدیریت سبز به مفهوم همگرائی مسئولیت پذیری اقتصادی با مسئولیت های زیست محیطی و اجتماعی در کلیه اقدامات و فعالیت های اقتصادی و اجتماعی عموم مردم است.
اعمال و پیاده سازی دقیق اصول مدیریت سبز که در ماده ۱۹۰ قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی بر اجرای آن در دستگاههای دولتی تأکید ویژه ای صورت پذیرفته است، با هدف صرفه جویی، اصلاح بهبود فرآیندها، اصلاح الگوی مصرف، ترویج و گسترش فرهنگ مصرف صحیح، بهینه و همچنین مدیریت زمان، می تواند شاخص مفید و مناسبی برای انجام فعالیت های مختلف منجمله در حوزه صنعت گردشگری و هتلداری باشد.