حمیدنادری*
توسعه توریسم دینی در کلانشهر قم در احیای غرور اسلامی و ملی، تقویت منش و فرهنگ منطقه‌ای و پاسداشت میراث اسلامی و فرهنگی جامعه، نقش بارزی برای جامعه میزبان دارد. گسترش گردشگری باعث شناخت فرهنگ‌ها با یکدیگر و نیز هموار شدن راه برای گفتگوی تمدن‌های دینی و مذهبی در عصر حاضر می‌شود و از سوی دیگر باعث توسعه اقتصادی شهری می‌گردد. با توجه به اینکه یکی از شاخص‌های شهر قم در افق چشم‌انداز ۱۴۱۴شهرداری قم؛ مرکزیت گردشگری دینی بودن آن است و از سوی دیگر شهرداری قم در تدوین سند چشم‌انداز ۱۴۱۴ جهت توسعه و رونق اقتصادی و ایجاد درآمد پایدار شهرداری، نیم‌نگاهی بر صنعت گردشگری در این چشم‌انداز داشته است.
سرمایه‌گذاری در گردشگری بیشترین بازده را دارد که ظرفیت‌های فرهنگی، هنری، تاریخی، گردشگری، بهداشت و درمان، مذهبی و… موجود در کشور فرصتی بزرگ برای گردشگری است. انتظار می‌رود با توجه به اجرای پروژه‌های ملی و استانی در حوزه‌های عمرانی، تفریحی، فرهنگی و خدماتی توسط شهرداری، پیوست اقتصادی و گردشگری برای تمامی پروژه‌ها تعریف شود تا بین تمامی پروژه‌های اجرایی یک پیوست مالی و فرهنگی وجود داشته باشد و در آن درآمدها و توسعه پایدار شهری لحاظ شده باشد تا از مشکلات مالی شهرداری در آینده جلوگیری کند. توجه به فرصت‌های پنهان گردشگری شهری قم و ایجاد درآمدزایی و اشتغال و افزایش ماندگاری و رضایت‌مندی گردشگری از اهم برنامه‌های چشم‌انداز است.
در این راستا سازمان فرهنگی ـ ورزشی شهرداری قم با بهره‌مندی از توان علمی و پژوهشی دانشگاه‌های مرتبط و تجربیات اجرایی برنامه‌های گردشگری می‌تواند در تدوین این پیوست قدم بردارد.
در تدوین این پیوست مولفه‌هایی نظیر ملزومات مورد نیاز زائران و شهروندان در طراحی پروژه‌ها، احیای هنرها و سنت‌های دستی و محلی، میزان غنای فرهنگی، درصد مشاغل گردشگری ایجاد شده برای افراد بومی، ارتقای کیفیت زندگی و بهبود آگاهی ساکنان، نوآوری و جذابیت، جذب و افزایش مدت زمان حضور زائران و گردشگران در شهر، رونق اقتصاد گردشگری شهری، توسعه بازارهای بومی و محلی و هنرهای مذهبی در پروژه‌ها، مولفه‌های ترافیکی و دسترسی و اطلاع‌رسانی در پروژه‌ها ازجمله مواردی است که در پروژه‌ها دیده شده است. همچنین لزوم تدوین سیاست و برنامه‌های کمیسیون اقتصادی، سرمایه‌گذاری و گردشگری در شورای شهر و لحاظ کردن پیوست اقتصادی و گردشگری برای هر پروژه شهری ازجمله تاکیدات است که تمامی اقدامات به‌ویژه بودجه‌ریزی سالانه باید براساس مطالعات کارشناسی شده باشد.
- مدیر اداره گردشگری و امور زائرین سازمان فرهنگی شهرداری قم