همایون ذرقانی
آنتالیا مقصدی دوستانه برای خانواده‌هاست که در سواحل جنوب مدیترانه ترکیه و در بلندی‌های شبه جزیره آناتولی موقعیت گردشگری دارد. در این شهر گذر تحولات تاریخی را در بازمانده‌‌های محله‌ای قدیمی و همین‌طور چشم‌انداز زیبای دریا را تجربه خواهید کرد که همواره از پرظرفیت‌ترین مقاصد تفریحی برای خانواده‌ها از کشورهای مختلف جهان بوده است. به این شهر که سفر کردید حتما به آبشار Düden و کوهTahtali برای مسیرهای پیاده‌روی فوق‌العاده و چشم‌اندازهای شگفت‌انگیزشان سر بزنید.
علاوه بر ساختمان‌های قدیمی و مناطق روستایی آن، شن‌های طلایی سواحل آن، مورد پسند بسیاری از گردشگران است. مراکز خرید متنوع با کیفیت خوب کالاهای ترک، بازارها و آب‌وهوای دلپذیر آن به ویژه در سفرهای دریایی سفر به این شهر را برایتان خاطره‌انگیز می‌کند.
به دعوت آقای سلجوق مرال مدیر نمایشگاه گردشگری آنتالیا ۲۰۲۳ به این شهر سفر کردم تا از نزدیک با فعالیت کارگزاران، امکانات هتلی و توراپراتورهایی آشنا شوم که در این نمایشگاه از ترکیه و کشور مختلف شرکت کرده بودند. این نمایشگاه در پنجمین دوره برگزاری خود در تاریخ ۲۶ و ۲۷ اکتبر ۲۰۲۳ میزبان بیش از ۲۳ هزار فعال حرفه‌ای صنعت گردشگری از ۵۸ کشور مختلف بود. این نمایشگاه چه به لحاظ یکپارچگی در غرفه‌آرایی و ایجاد فضاهای مناسب برای مذاکرات تجاری و چه به لحاظ دسترس‌پذیری به بازارها و مقاصد نوظهور گردشگری یک رویداد قابل توجه و مثال‌زدنی است که بی‌مناسبت نیست گزیده‌ای از مشاهدات و یافته‌هایم را با خوانندگان در میان بگذارم:
پنجمین دوره از نمایشگاه گردشگری آنتالیا در ترکیه، ویژگی‌‌های منحصر به‌فردی داشت. ضمن آن، بازیگران اصلی صنعت گردشگری منطقه با هدف تقویت بازارهای مختلف گردشگری گرد هم جمع شدند تا ظرفیت‌های توسعه‌ای و هم‌افزایی را بررسی کنند. غرفه‌ها در فضایی یکپارچه و در سالنی بزرگ چیده شده‌اند که امکان پذیرایی بازدیدکنندگان را به خوبی فراهم می‌کند. عموما در گوشه و کنار سالن نمایشگاه، پذیرایی از بازدیدکنندگان با آب‌میوه، قهوه، شیرینی‌ها و چای و در مواردی منوهای خوراکی و سبک سنتی ترکیه به رایگان امکان‌پذیر بود که ضمن بخشیدن انرژی دوباره به بازدیدکنندگان تجربه جالبی برای بازدید از غرفه‌های رنگارنگ نمایشگاه به شمار می‌رود.
نکته قابل توجه دیگر این نمایشگاه، نمایش امکانات مناسب اقامتی بود که می‌توانست برای مخاطبان قابل توجه باشد. این هتل‌ها که بخش عمده‌ای در مناطق ساحلی واقع شده‌اند از سرمایه‌گذاری زیرساختی و قابل توجه در صنعت اقامتی در ترکیه و به ویژه شهر آنتالیا خبر می‌دهند.
۶۸۰ برند گردشگری شامل ۲۷۰ برند اصلی و ۴۱۰ زیرمجموعه محصولات متنوعی را در نمایشگاه گردشگری آنتالیا ۲۰۲۳ به معرض نمایش گذاشتند.
این نمایشگاه که همزمان بود با یکصدمین سالگرد جشن استقلال کشور ترکیه، نشست‌های تخصصی متعددی داشت که پنل‌های مختلف موضوعات گوناگون را با حضور ۹۷ نفر سخنران بررسی کردند. این نشست‌ها اطلاعات دست اولی برای تحلیل بازار سفر در سال ۲۰۲۴ در حوزه گردشگری به دست می‌داد. مشاهده اجمالی ترکیب بازیگرانی که در نمایشگاه گردشگری آنتالیا شرکت کرده بودند حاکی از این واقعیت است که ترکیه برای کسب حدنصاب تازه در گردشگری برای سال ۲۰۲۴ مصمم است.
آقای سلجوق مرال را باید شخصیتی تاثیرگذار در صنعت گردشگری ترکیه دانست که با برگزاری این نمایشگاه توانسته بود همه ذینفعان اصلی گردشگری را گرد هم آورد و آنتالیا را به عنوان یک مقصد غنی در زمینه گردشگری معرفی کند. او در گفت‌وگوی اختصاصی با ماهنامه سفر گفت: آنتالیا توانایی پاسخ به تقاضاهای هر مهمانی را دارد. به علاوه، در زمینه کیفیت خدمات و قیمت، در مقایسه با مقاصد دیگر برتری دارد. فاصله کوتاه پرواز برای مناطقی مانند اروپا، خاورمیانه و کشورهای بالکان و نیز ارتباط بالا در رابطه با کیفیت و قیمت، آنتالیا را به عنوان مقصدی مورد ترجیح برای گردشگری تبدیل کرده است.
مرال خاطرنشان کرد: این شهر تنوع گردشگری دارد که برای هر گروه هدفی مناسب است. این می‌تواند به مناطق مختلفی مانند کودکان، جوانان، والدین، گردشگری سلامت، فرهنگ، موسیقی و تورهای استراحتی دسته‌بندی شود. در سال ۲۰۲۳، روسیه در رتبه اول و آلمان در رتبه دوم از نظر تعداد گردشگرانی بودند که با پرواز به آنتالیا سفر کردند. بعد از روسیه و آلمان، توریست‌های بریتانیایی در رتبه بعدی قرار دارند.
آقای مرال ظرفیت‌های توسعه گردشگری بین ایران و ترکیه را باوجود برخی موانع، بسیار بالا و رو به توسعه می‌داند. او می‌گوید هرچه زمان می‌گذارد بازار توسعه گردشگری بین ایران و ترکیه عمیق‌تر می شود. این مدیر و فعال گردشگری ارزیابی خود را در زمینه توسعه بازار گردشگری بین ایران و ترکیه چنین ارزیابی کرد: ایران توانمندی بسیاری برای جذب گردشگران ترکیه‌ای دارد و این کشور بازاری در حال توسعه و رو به رشد است. اگر موانع کاهش یابند، تعداد پروازها افزایش یابد و دسترسی‌ها آسان‌تر شود، بازار ایرانی به سرعت گسترده‌تر خواهد شد. این موضوع هر روز باعث افزایش توجه حرفه‌ای گردشگری ترکیه به ایران خواهد شد. ایران بازار مهمی است که شامل گردشگری تجاری، گردشگری استراحتی و گردشگری فرهنگی می‌شود.
دفاتر مسافرتی حرفه‌ای همچنان در کانون توجه
هلیل سیهان فعال گردشگری و مدیر دفتر مسافرتی الپیس Elpis که ۱۰ سال است در بازار سفر فعالیت می‌کند طی سال‌های گذشته فعالیت خود را در بازارهای گردشگری اروپا و خاورمیانه توسعه داده است. از او پرسیدم در بحبوحه فراگیری رزرو آنلاین در جهان، دفاتر خدمات مسافرتی چه رویکردی داشته‌اند و چگونه در مقام رقابت با آنان به رشد خود ادامه می‌دهند او گفت: فناوری به سرعت رو به گسترش است و نه تنها دفاتر مسافرتی بلکه تمامی مشاغل ناگزیر هستند خود را با این تحولات تطبیق دهند. اما در برخی کشورها از جمله ترکیه وقتی مشتری خریدی را به صورت آنلاین انجام داده و تصمیم می‌گیرد آن را لغو کند دو تا ۳ روز طول می‌کشد تا پول به حساب مشتری بازگردانده شود و حتی طراحی تورهای ویژه را هنوز مشتریان با دفاتر مسافرتی انجام می‌دهند. هنوز چابکی لازم در طراحی نیازهای سفر در اختیار دفاتر مسافرتی حرفه‌ای است.
توسعه گردشگری در سایه تنش‌ها منطقه‌ای
هرچند که تنش‌های منطقه‌ای در مدیترانه و بالکان چندی است بالا گرفته و بی‌تردید بر درآمدهای حاصل از گردشگری در این مناطق تاثیرگذار است اما زیرساخت‌های قوی گردشگری و دسترسی‌های بالای حمل و نقل هوایی در کشور ترکیه توانسته فعالان و بازیگران اصلی صنعت گردشگری این کشور را چابک کند و با فعالیت‌های تبلیغی در کشورهای مختلف جهان از زیرساخت‌های خود به درستی بهره‌برداری کنند. تنها در شهر آنتالیا ۶۱ شرکت هواپیمایی از ۲۵۵ شهر برنامه پروازی دارند که می‌تواند فعالان بخش خصوصی را مطمئن کند، همواره شرایط باثباتی برای توسعه گردشگری پیش رو داشته باشند.
چنانچه گفته وزیر فرهنگ و گردشگری، محمد نوری ارسوی Mehmet Nuri Ersoy، را ملاک بگیریم امسال بیش از ۱۵ میلیون نفر به آنتالیا سفر کرده‌اند که این آمار بیشتر از آمارهای سال ۲۰۱۹ بوده است. او عنوان سال طلایی را برای بخش کلیدی اقتصاد ترکیه به کار برده است.
“هم درآمد و هم تعداد گردشگران بالاتر از آمارهای سال ۲۰۱۹ است که بعد از شیوع ویروس کرونا و قبل از بروز این بیماری بود. این مسئله خیلی دلگرم‌کننده است.”
ترکیه اعلام کرده که می‌خواهد تا پایان سال ۲۰۲۳ به میزان ۵۵.۶ میلیارد دلار از صنعت گردشگری درآمد کسب کند. براساس داده‌های نه‌ماهه بخش گردشگری در سراسر این کشور، درآمد ۴۲ میلیارد دلار (۱۱٫۹۲ تریلیون لیر) حاصل آمده که پیشرفتی در دستیابی به هدف نهایی سالیانه ۵۵٫۶ میلیارد دلاری به شمار می‌رود.
