دکتر مهرداد بهلولی، حراج و بانی انجام عمل جراحی دشوار و موفق هایپک برای درمان سرطان پیشرفته
عمل جراحی «هایپک» Hyperthermic Intraperitoneal Chemotherapyبرای آن دسته از بیماران سرطانی است
که روشهای شیمیدرمانی سنتی دیگر پاسخگو نیست و بیمار عمری ۴ تا ۵ ماه پیش رو دارد.
با این روش پزشکان میتوانند عمر بیمار را تا چند سال افزایش دهند.
دکتر مهرداد بهلولی جراح و عضو هیئت مدیره بیمارستان جم تهران در درمان سرطان پیشرفته که دیگر امیدی به زندگی بیمار نیست، طرحی نو درانداخته است.
دکتر بهلولی درباره این نوع عمل جراحی توضیح میدهد:
نوع خاصی از سرطان که در داخل حفرهی شکم مانند معده، تخمدان، رودهی بزرگ و آپاندیز ایجاد میشود
که روشهای قدیمی درمان مثل جراحی و شیمیدرمانی موثر نیست
و نهایت طول عمر بیمار ۳ یا ۴ ماه است و پزشکان از اینگونه بیماران قطع امید میکنند.
پزشکان تا رسیدن زمان مرگ تنها به مسکن اکتفا میکنند.
حال آنکه به واسطه عمل جراحی هایپک ضایعه برطرف می شود.
هایپک چیست؟
پرفسور شوگر بیکر از سال ۱۹۹۰ میلادی در واشنگتن مطالعاتی را انجام داد.
در اولین کنگرهای که در سال ۱۹۹۸ برگزار کرد تنها ۵ نفر شرکت کردند اما با اشکارشدن اثربخشی این سبک از جراحی، حضور پزشکان در کنگرههای بعدی بیش از پیش آشکار بود.
در کنگرهی سال گذشته که در پاریس برگزار شد ۷۵۰ نفر از سراسر دنیا شرکت کردند.
دکتر بهلولی با اشاره به این مطلب به سبک درمانی هایپک اشاره کرد:
در هایپک بیمار تحت عمل جراحی ۸ الی ۱۰ ساعت قرار میگیرد.
در این روش ابتدا تمام تومورهای سرطانی داخل شکم تمیز میشوند و بعد با دستگاههای هایپک، یک کموتراپی با گرمای ۴۳ درجه سانتیگراد به مدت ۹۰ دقیقه انجام میشود. این فرآیند سبب از بین رفتن کامل سلولهای باقیمانده سرطانی میشود.
دکتر بهلولی میافزاید سختی این کار بهقدری زیاد است که ۱۲ نفر بهطور مستقیم و ۳۵ نفر بهطور غیرمستقیم در روند درمانی نقش دارند و البته عوارض سنگینی هم برای بیمار دارد.
دکتر بهلولی دورهی این درمان را نزد بنیانگذار هایپک پرفسور شوگر بیکر گذرانده است.
وی در این باره میگوید: برای یادگیری این درمان سختیهای زیادی را تحمل کردم.
هر زمان عمل جراحی هایپک در ترکیه انجام میشد به آن جا میرفتم.
به خاطر دارم که حدود ۳۰ بار سفرهای یک روزه به ترکیه برای مشاهده و گاهی شرکت در عمل جراحی هاییک داشتهام.
عمل جراحی هایپک، حدنصابهای جهانی
در سراسر دنیا ۹۵ مرکز مجهز به هایپک وجود دارد که تنها ۹ مرکز پس از بازدید انجمن جهانی و بررسیها در سایت رسمی هایپک قرار گرفتهاند. خوشبختانه دو مرکز فعال در ایران یعنی بیمارستان فقیهی شیراز و بیمارستان جم هر دو در این فهرست قرار دارند.
بهلولی همچنین ادامه داد: طبق محاسبات انجام شده ما به ۲۰ مرکز هایپک در کشور نیاز داریم که اکنون فقط در تهران و شیراز این مراکز فعال هستند.
باتوجه به اینکه در تمام دنیا هر مرکز فقط مجهز به یک دستگاه است
اما تقاضا آنچنان بالا است که در بیمارستان جم همزمان ۴ دستگاه هایپک فعال است که حدنصاب قابل توجهی بهشمار میرود.
ضریب موفقیت عمل جراحی هایپک
دکتر بهلولی در پاسخ به این پرسش که نتایج و ضریب موفقیت عمل جراحی هایپک چه قدر است، افزود: طی سه سال و نیم گذشته که این درمان را شروع کردهایم نزدیک به ۳۳۰ نفر با این روش درمان شده اند که ۲۸۰ نفر آنها هنوز در قید حیاتاند.
این درحالیست که برای تمام این بیماران طول عمر ۳ یا حداکثر ۴ ماهه پیشبینی میشد.
میتوان گفت ۴۰ تا ۵۰ درصد بیماران کاملا بهبود مییابند و آن درصد باقیمانده نیز طول عمرشان افزایش پیدا میکند.
دکتر بهلولی همچنین درباره روند مراقبت پس از انجام این درمان گفت: بیماران بعد از انجام هایپک بلافاصله به icu برده میشوند و دستکم یک شب را تحت مراقبتهای ویژه میگذرانند.
پس از آن، لوله تنفسی و دستگاه از بیمار جدا شده و آمادهی انتقال به بخش میشوند.
سپس تحت نظر پزشک روند درمان را طی میکنند.
هایپک در ایران و جذب بیماران بینالملل
بهلولی درخصوص ظرفیت ایران در این حوزه درمانی برای جذب بیماران بینالملل نیز افزود: اگر بخواهیم ازنظر هزینه مقایسه کنیم، عمل جراجی هایپک در ایران بسیار مقرون بهصرفه است چراکه هزینهی هایپک در آمریکا ۵۰۰ هزار دلار، در اروپا ۱۲۰ هزار دلار، در ترکیه ۵۰ هزار یورو و در ایران زیر ۹۰ میلیون تومان است.
در حال حاضر ۱۲ بیمار خارجی در کشور به این روش درمان شدهاند.
نقش محوری بیمارستان جم در عمل جراحی هایپک و پیپک
دکتر بهلولی ادامه داد: روش دیگری برای درمان سرطان توسط پرفسور ریموند
در آلمان پایهگذاری شده که بصورت لاپاروسکوپی انجام میشود و «پیپک» نام دارد و باعث افزایش طول عمر بیمار شود.
بیمارستان جم اولین مرکز در خاورمیانه است که این عمل را انجام میشود.
به تازگی ترکیه و عربستان سعودی نیز مرکزی برای این درمان ایجاد کردهاند.
این روش برای آن دسته بیمارانی است که سلولهای سرطانی خارج از حفرهی شکم پخش شدهاند و نمیتوان هایپک را برای آنها انجام داد.
چرا عمل جراحی هایپک در ایران فراگیر نیست؟
دکتر بهلولی در پاسخ به اینکه چرا باوجود اثربخش بودن هایپک هنوز فراگیر نشده و نمیتوان آن را جایگزین شیمی درمانی کرد گفت: هایپک عارضههای سنگینی دارد و سختی کار آن بهقدری است که هر تیم پزشکی آن را نمیپذیرد.
اما درخصوص جایگزین کردن آن با شیمی درمانی باید بگویم ماهیت این دو کاملا متفاوت است.
هایپک فقط برای داخل حفرههای شکم استفاده میشود و مانند شیمی درمانی نیست که دارو وارد جریان گردش خون شود.
این عمل زمانی انجام میشود که سلولهای سرطانی در بدن پخش نشده باشند.
در هایپک گرما اثر دارو را بالا می برد و تومور را میکشد و ترکیب دارو و گرما باهم باعث میشود تاثیر آنها دوچندان شود.
ابتدا هایپک را برای بیمارانی که در سطح ریسک بالایی بودند و تقریبا از درمان آنها قطع امید شده بود پیشنهاد میدادیم اما اکنون به بیماران پیشنهاد میکنیم قبل از اینکه به این درجه از بیماری برسند تحت عمل هایپک قرار بگیرند.