صربستان هنوز عضو شنگن نیست حال آن که تا حدود زیادی از استانداردهای سبک زندگی اروپایی کشورهایی چون مجارستان و اتریش بهرهمند است.
این ویژگیها میتواند برای سفر هموطنانمان به مقاصد متتنوعی در کشور صربستان جذاب باشد.
موقعیت راهبردی صربستان در گذر تاریخ با ناملایمات فراوانی همراه بوده و نزاعهای منطقهای و بینالمللی را به خود دیده است.
حالا، صربها منافع خود را در آرامش میجویند و با گسترش روابط گردشگری در تلاش هستند تا زیباییهای فراوان این منطقه را برای جذب گردشگران بینالمللی به کار گیرند.
مناطقی از صربستان در جریان نزاعها و کشمکشها بارها ویران شده و بخشهایی از این سرزمین از دست رفته است.
این موضوع را از بناهای یادبود و تندیسهای برجا مانده از امپراتوریهای اتریش، عثمانی و مجارستان میتوان فهمید که سالها برای در اختیار گرفتن صربستان و منابع طبیعی آن در تکاپو بودند.
موقعیت راهبردی صربستان
صربستان مرکز و غرب اروپا را به کشورهای یونان، ترکیه، قاره آسیا، آفریقا و منطقه خاورمیانه پیوند میدهد.
اهالی صربستان بهرغم اینکه از قرار گرفتن کشورشان در قلب این مسیر مواصلاتی گریزناپذیر، رنج و خسارتهای زیادی را متحمل شدهاند، اما با یک مشاهده اجمالی مهماننواز و با محبت هستند.
نکته قابل توجه در صربستان تسلط مردم به زبان انگلیسی است. صربستان در قلب بالکان جایگاه خود را در چهارراه اروپا بین شرق و غرب به رخ میکشد.
ورود به بلگراد در یک روز ابری
سفر به صربستان با هواپیما گزینه اول است.
هواپیمایی ترکیش در این بازار، توانسته نقش پیش رو در این بازار داشته باشد. از طریق استانبول به واسطه دو ساعت امکان ارتباط با بلگراد پایتخت صربستان فراهم میشود.
بلگراد، پایتخت صربستان، در ۴۰۰ کیلومتری پایتختهای اصلی منطقه قرار دارد، و به همین دلیل به مرکزی برای بازدید از مقاصد متنوع اروپای جنوب شرقی تبدیل شده است.
چنانچه مسافر بخش تجاری هواپیمایی ترکیش باشید این امکان را خواهید داشت که از سالن اختصاصی پذیرایی این شرکت هواپیمایی نیز در فرودگاه آتاتورک استانبول بهرهمند شوید.
در سال ۲۰۱۷ ”اسکای ترکس” که به شرکتهای هواپیمایی امتیاز میدهد امکانات سالن اختصاصی هواپیمایی ترکیش را به عنوان بهترین پذیرایی در پرواز در بیزینس کلاس و بهترین پذیرایی در سالن cip معرفی کرده است.
در یک روز ابری وارد فرودگاه بازسازی شده نیکولا تسلا در بلگراد شدم.
این فرودگاه در سال ۲۰۱۶، ۵ میلیون مسافر را به خود جذب کرده بود.
بلگراد ۱.۷ میلیون نفر جمعیت دارد و نقطه ورود به کشور صربستان است.
هوای ماه مهر، و خنکای پاییز بسیار دلپذیر است. گشت و گذار را از مرکز شهر آغاز کردم.
خانهها و مغازهها در صربستان همچنان سبک و سیاق قدیمی خود را حفظ کردهاند.
در میانه میدان جمهوری، تندیسی از شاهزاده صرب سوار بر اسب مشاهده میشود که با دست به دوردستها اشاره میکند.
خیابان مشرف به آن ”کنز میخایلوا” اجتماع رهگذران و گردشگران است.
مرکز خرید شهر بلگراد، گذرگاه جذابی برای پیادهروی است.
این گردشگاه میدان جمهوری را به بوستان کاله مگدان (Kalemegdan) پیوند میدهد.
نقاشان هنرمند و فروشندگان کتاب در جای جای این خیابان بساط پهن کردهاند.
بناهای تاریخی و فرهنگی ارزشمندی در این خیابان به چشم میخورد که برای نمونه میتوان به هتل سرپسکا کرونا (ملقب به تاج صربستان) اشاره کرد.
این بنا در سالهایی نه چندان دور مجللترین رستوران بلگراد تلقی میشد و حالا با تغییر کاربری تبدیل به کتابخانه شهر شده است.
موزه نیکلا تسلا، نابغهای که جهان را تکان داد
اما یکی از جالبترین دیدنیهای صربستان که گردشگران ایرانی نباید از قلم بیاندازند بازدید از موزه نیکلا تسلا نابغه و دانشمند صرب است.
تسلا هم عصر توماس ادیسون بود که به آمریکا مهاجرت کرد.
نظر غالب ادیسون در انتقال برق از طریق دکلها و سیمها اجازه نداد تا ایده انتقال بیسیم برق که نیکولا تسلا مبدع آن بود فراگیر شود.
اما در همین موزه، مهتابیهایی را به دست ما دادند که برق از طریق یک روتر به طور بیسیم، به نوک مهتابی منتقل میشد و آن را روشن میکرد.
این موزه علمی برای علاقهمندان به مهندسی و فیزیک خاطرهانگیز و جالب توجه است. خاکستر نیکولا تسلا در گوی طلایی همراه با وسایل شخصی او نگهداری می شود.
چشم انداز بلگراد از فراز دانوب
فروشگاهها و برندهای تجاری، جای جای بلگراد را همانند سایر شهرهای مدرن اروپا یکی پس از دیگری فتح کردهاند.
در همین حال قلعههای قدیمی نیز گرداگرد شهر از دیرباز برجای ماندهاند که دیدن آن ها خالی از لطف نیست.
نمونه آن قلعه بسیار بلند بلگراد است که این امکان را برای رهگذران ایجاد میکند
صحنه شکوهمند و پرجلوهای از شهر – دلتای حاصل از الحاق دو رودخانه ”ساو” و “دانوب” را به تماشا بنشینند.
این محصولات گردشگری اصلی بلگراد برای بازار بینالمللی است.
بازدیدهای شهری، خرید، رودخانه دانوب، میراث فرهنگی و تاریخی، تفریحات ماجراجویانه و جشنوارهها در سرتاسر سال برپاست.
دانوب از سرچشمه خود تا دلتای مقصد نهاییاش در دریای سیاه، راه ارتباطی عمده و اصلی در میان ۱۰ کشور اروپاست.
آلمان، اتریش، اسلواکی، مجارستان، کرواسی، صربستان، رومانی، بلغارستان، مولداوی و اوکراین را در بر میگیرد.
۵۸۸ کیلومتر از رودخانه دانوب یعنی چیزی در حدود یک پنجم کل طول آن از میان اراضی صربستان میگذرد.
به ویژه که رودخانه زیبای دانوب زیباییهای بلگراد را دوچندان میکند.
دو رودخانه”ساو” و “دانوب” در دژ بلگراد به هم میرسند که توسط پارک زیبای کالمگدان احاطه شده است.
همینطور گستره وسیعی از هتلهای با کیفیت همراه با برندهای تجاری، بوتیک هتلهای دنج،
همچنین خدماتی برای رویدادهای تجاری و مسافران تجاری MICE، بلگراد را به یکی از مقصدهای پیش رو تجاری و رویدادی دنیا تبدیل کرده است.
به فاصله کمی از بلگراد در سواحل دو طرف رودخانه دانوب، منطقه åزمونò بخش مستقلی از شهر است.
به نوعی منطقه حومهای است که رستورانهای متعدد حاشیه رودخانه دانوب را در آن میتوانید پیدا کنید.
این رستورانها متنوع هستند و معماریهای جالب و گیرایی دارند.
زمون یک منطقه فرهنگی
اینجا محل زندگی نویسندگان و هنرمندان سرشناس صرب است از جمله این که “اسکادارلیا ایواندریج” که رمانش جایزه نوبل گرفت.
حالا خیابانی به نام اسکادارلیا چهره سنتی صربستان را به خوبی به نمایش گذاشته است.
شاعران و نقاشان در اسکادارلیا پاتوق داشتند و هنوز هم تعداد قابل توجهی گالری هنری در این منطقه یافت میشود.
خیابان به طور سنتی با قلوهسنگها سنگفرش و هموار شده است و نوازندگان خیابانی شبهنگام حس و حال گذر در منطقه را روحی بخشیدهاند.
در “زمون” با برجی استوار با نام گاردوش روبرو میشوید که یادبود امپراتوری مجارستان است.
نمونههای قبلی از این برج در این منطقه تخریب شده و تنها نمونهای است که سالم مانده و موجب مباهات مردم زمون است.
از بلندای برج گاردوش، پیج و تاب رودخانه دانوب را به زیبایی مشاهده میکنید.
این برج زمانی مرز بین دو امپراتوری اتریش و ترکهای عثمانی بود و حالا حوالی آن را رستورانهای سنتی فراوان احاطه کرده است.
از بلگراد، دسترسی به بسیاری از مکانها و طبیعت اطراف امکانپذیر شده است.
یکی از این مکانهای زیبا، آوالا نام دارد که در آن یادمان ”نزننگ یوناکا “مقبره سرباز گمنام) به یاد کشتهشدگان جنگ جهانی اول خودنمایی میکند.
در ساخت این بنای یادبود، از معماری آرامگاه کوروش کبیر در پاسارگاد الهام گرفتهاند.
هشت مجسمه عظیم دختر نماد هشت منطقه یوگسلاوی سابق سقف این بنای یادبود را بر شانه گرفتهاند.
“نوی ساد” آتن صربستان
بلگراد را به مقصد استان خودمحتار ویوودینا به مرکزیت نویساد در شمال غرب صربستان ترک میکنم.
اصطلاح ویوودینا در واقع یک صفت ملکی است و به این معنی که شهر به طایفه ویوودها تعلق دارد.
تا اواخر جنگ جهانی اول، ویوودینا تحت پادشاهی مجارستان - اتریش اداره میشد
بنابراین شیوه معماری، هنر، فرهنگ و آشپزی این منطقه تمام رنگ بوی سبک مجارها و اتریشیها را دارد.
åنویسادò آنقدر آثار تاریخی و قدیمی زیاد است که از آن به عنوان آتن صربستان یاد میکنند.
از بلگراد تا نویساد دشت وسیعی با بزرگراهی فراخ پیش روست.
در ادامه جاده دوبانده معمولی است که پلیس بادوربینهای دستی ترافیک را میپاید.
خودرو به سمت جاده فرعی میپیچد.
هر چه جلوتر میرویم، جاده به سمت نویساد باریکتر و فضا رنگ و بوی جادههای روستایی به خود میگیرد.
هرچند رانندگی کندتر میشود متقابلا فرصت بیشتری داریم تا زیباییهای مسیر را مشاهده کنیم.
پیچ و خم تپههای سرسبز و دشتهای سرشار از محصولات کشاورزی پیش روست.
باران با سرعت بیشتری به پنجره خودرو برخورد میکند و به لطافت هوا افزوده میشود.
هرچه جلوتر می روم بافت منطقه سنتیتر میشود.
در جای جای این شهر هنوز میتوان آثار و سبک زندگی قرن ۹۱ را مشاهده کرد.
قلعه پترو وارادین
جمعیت ۳۰۰ هزار نفر نویساد از رودخانه دانوب چه در زمینه گردشگری و چه در زمینه حمل و نقل به درستی بهره میبرد.
در بلندای شهر، قلعه مشهور این شهر با نام ”پترو وارادین”خودنمایی میکند.
بخش مهمی از این قلعه گالری آثار هنری، موزه، رصدخانه و آرشیو شهر و نمایشگاه است.
پترووارادین بزرگترین قلعه در صربستان است.
هجوم مهاجران در مقیاسی گسترده به منطقهای واقع در ساحل سمت چپ رودخانه دانوب، در اواخر قرن ۱۷ موجب شد تا این قلعه پا بگیرد.
مکان قلعه کنونی بنا به شواهد باستانشناسی کوچگاه انسانهای اولیه بود و اولین قلعه را رومیان برپا کردند.
امپراتوری اتریش دو بار این قلعه را فتح کرد.
در بخش مرکزی شهر نویساد، کلیسای مریم مقدس و ساختمان تئاتر ملی متعلق به قرن ۸۱ پرابهت و سالم برپا مانده است.
در بالای قلعه برج ساعت قرار گرفته است که برخلاف ساعتهای معمولی عقربه بزرگ نشان دهنده ساعت است نه عقربه کوچک!
تا دریانوردان رودخانه دانوب بتوانند از فاصله دور زمان را تشخیص دهند.
حاجتمندان و عاشقان بر نردههایی که دورتا دور برج ساعت تعبیه شده، قفلهایی را بستهاند با این آرزو که روزی اقبالشان گشوده شود.
جشنوارهها در صربستان
در ابتدای فصل تابستان در صربستان نویساد به مدت ۴ روز میزبان بزرگترین جشنواره موسیقی اروپا با نام exit هستند.
کلیه علاقهمندان به موسیقی از نقاط مختلف جهان به صربستان میآیند.
این جشنواره در سال ۲۰۱۳ از جانب کمیته جایزه جشنوارههای اروپا جایزه برترین جشنواره بزرگ را دریافت کرد.
۳ صومعه و یک سایت میراث رومی در فهرست میراث جهانی قرار دارد.
صربستان یکی از مناطق حفاظت شده اروپا است که گردشگران این فرصت را دارند
تا از ۵ پارک ملی و بیش از ۳۰ پارک طبیعت و ذخیرهگاههای حیات وحش بازدید کنند.
علاوه بر آن در صرستان شمار زیادی از جشنوارههای موسیقی تئاتر و فیلم و رویدادهای ادبی و مسابقات ورزشی برپاست.
نمایشهای متنوع و جذابی که برخاسته از خلاقیتهای سنتی ملت صربستان است.
رویدادهای جالبی چون هرس کردن چمن در دامنههای کوهستان رایاتس، روزهای چوپانان در شهرک کوسیریچ، انگورچینی در مناطقی که پرورش مو برگزار میشود.
جشن سوپ ماهی و جشنواره گوجه فرنگی از دیگر مراسم آیینی صربستان است.
یکی دیگر از جشنوارههای جالب در صربستان را انجمن شیپورچیان شهرستان کوچک گوچا در نزدیکی شهر چاچاک ترتیب میدهد
و همه ساله شیپورجیان مهارت و تواناییهای خود را در نواختن شیپور به نمایش میگذارند.
خوش خوراکی در صربستان
خوراک در صربستان کاملا با ذائقه ایرانی تناسب دارد.
فراوانی و گوناگونی محصولات کشاورزی که عمدتا با استفاده از منابع و مواد طبیعی تولید شدهاند.
گذرتان که به رستورانهای کنار رودخانه و دریاچهها افتاد از سوپ ماهی غفلت نکنید.
در مناطق کوهستانی صربستان گوشت بره و گوساله همراه با سیبزمینی به شکلهای مختلف طبخ و ارایه میشود.
اهالی صرب عادت دارند که غذاها را به آرامی و در حرارت ملایم بر روی اجاقهای هیزمی بپزند.
در مناطق دشت غذاها از کلم و انواع سوپ و گوشت طیور به دست میآید.
سالادها هم در صربستان مشتریان پروپاقرصی دارد و همیشه در دسترس هستند.
وقتی صحبت از دسر میشود هر منطقهای در صربستان دسر مخصوص دارد
که از ذائقه غذایی کشورهای همجوار تاثیر پذیرفته است.
بوی گوشت کبابی، کباب کوبیده و کوباسیتسه (گوشت چرخ کرده به همراه ادویه آماده شده در روده)
در رستورانها به مشام می رسد.
حس عاشقانه در سالاشها
برای این که بتوانید از خوراکهای صربستان بیشترین بهره را ببرید بهتر است در”سالاش”های منطقه اقامت کنید.
در حومهی شهر نویساد ”سالاش” به املاک گسترده روستاییان میگویند
که حس عاشقانهای را نسبت به زندگی سنتی در مسافران و گردشگران بیدار میکند.
همان فرهنگی که ما به عنوان بوم گردی و اقامت در خانههای روستایی از آن یاد میکنیم.
سالاشها امروزه خوابگاه شبانه گردشگران در صربستان هستند که با زندگی مردمان بومی منطقه کاملا درآمیخته است.