در اعماق تاریخ، شمال شهرستان مهاباد و حوضه جنوبی دریاچه ارومیه به گنجینه‌هایی از گذشته‌های دور پرده برداشته‌اند. سرزمین‌هایی که روزگاری کمتر شناخته شده بودند، اکنون به واسطه تلاش‌های پژوهشگران و باستان‌شناسان، رازهای نهفته خود را آشکار می‌کنند.
در این ماجراجویی علمی، هیئتی به سرپرستی رحمت نادری، باستان‌شناس برجسته، با حمایت صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور، عازم منطقه‌ای شدند که شاید کمتر کسی انتظار داشت در آنجا نشانه‌هایی از زندگی انسان‌های اولیه را بیابد. شمال غربی ایران، با همه جذابیت‌های طبیعی خود، در دوره پارینه‌سنگی تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته بود. اما اکنون با گسترش دریاچه ارومیه در دوره پلیستوسن و وجود منابع طبیعی چون رودخانه‌ها و سنگ‌های مناسب برای ابزارسازی، این منطقه به یکی از نقاط کلیدی در مطالعه جوامع انسانی اولیه تبدیل شده است.
یکی از مهم‌ترین سوالاتی که ذهن نادری و تیمش را به خود مشغول کرده بود، رابطه بین گسترش دریاچه ارومیه و تجمع جوامع شکارورز در اطراف آن بود. آیا این دریاچه به عنوان یک منبع حیاتی، نقش مهمی در شکل‌گیری این جوامع داشته است؟ بررسی‌های دقیق و بازدیدهای محلی نشانه‌هایی از حضور انسان در دوره پلیستوسن میانی را تأیید کرده‌اند. محوطه روباز شیوهتو، در نزدیکی شهرستان مهاباد، یکی از این اکتشافات است که با سن تقریبی نزدیک به ۵۰۰ هزار سال، بخشی از این معما را روشن کرده است.
این پروژه، با همکاری اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان آذربایجان‌غربی و میراث‌فرهنگی شهرستان مهاباد به انجام رسید. هدف نهایی این بررسی، شناسایی محوطه‌های باستان‌شناختی دوره پارینه‌سنگی در این منطقه بود. تیم باستان‌شناسی با دقت و پشتکار به بررسی تراس‌های قدیمی دریاچه‌ای و رودخانه‌ای پرداختند تا تصویر کاملی از زندگی انسان‌های اولیه در این منطقه ارائه دهند.
این اکتشافات، نه تنها دریچه‌ای به سوی گذشته‌های دور باز کرده، بلکه نقشی مهم در شناخت بهتر از تاریخ بشریت و جوامع اولیه ایفا می‌کند.